Đối với những người làm vườn, việc chuẩn bị giá thể để gieo hạt là hết sức quan trọng. Giá thể tốt có thể giúp bạn có được tỉ lệ nảy mầm cao hơn, cây con phát triển bộ rễ sớm và khỏe mạnh hơn so với việc gieo vào đất vườn thông thường.
Như ta đã biết, cây trồng cần cả oxi và dinh dưỡng tiếp xúc với rễ cây. Giá thể lý tưởng là loại có khả năng giữ nước tương đương với độ thoáng khí.. Khả năng giữ nước và độ thoáng khí của giá thể được quyết định bởi những khoảng trống (khe, kẽ) trong nó. Giá thể lý tưởng phải có những đặc điểm:
- Có khả năng giữ ẩm cũng tốt như độ thoáng khí.
- Thấm nước dễ dàng.
- Bền, có khả năng tái sử dụng hoặc phân hủy an toàn cho môi trường.
- Nhẹ, rẻ và thông dụng.
Tại các nước trên thế giới, người ta đã nghiên cứu và sử dụng nhiều loại giá thể như xơ dừa, sỏi vụn, đất nung xốp, đá perlite, đá bọt núi lửa,.. Tại Việt Nam, loại giá thể được ưa chuộng và dễ tìm nhất là xơ, mùn dừa, rơm và tro trấu. Bạn có thể dễ dàng tìm mua những gói xơ dừa, mùn dừa, tro trấu đã qua xử lý để làm giá thể. Trộn chúng vào đất trồng sẽ tạo môi trường tốt cho hạt mầm và rễ phát triển.
- 1 phần đất vườn đã nhặt bỏ hết sỏi, đá, bóp vụn. Nếu đất vườn của bạn đã có độ rời (đất cát) thì không cần bổ sung cát. Nếu đất vườn có độ bám dính chặt (đất sét) thì nên trộn thêm một ít cát cho tơi hơn.
- 1 phần mùn dừa, xơ dừa, trấu, tro trấu;
- 1 phần phân hữu cơ. Nếu không có phân xanh, bạn có thể chọn một số sản phẩm phân bón hữu cơ, phân trùn quế cho rau/hoa tùy theo loại cây bạn định trồng (các sản phẩm này bán rất nhiều tại những cửa hàng cây cảnh/nông nghiệp). Phân hữu cơ có thể được ủ tại nhà từ những loại rác hữu cơ như vỏ hoa quả, cuống rau, bã cà phê, chè. Mini Garden sẽ giới thiệu với các bạn cách tự ủ phân hữu cơ tại nhà trong các bài viết tiếp theo.
Bạn cho 4 thành phần trên vào một cái hộp đủ rộng, trộn thật đều, sau đó tưới nước cho đủ ẩm và nhồi đất vào trong các bầu cây. Như vậy bạn đã có một bầu giá thể sẵn sàng để gieo hạt trong nhà rồi.
Mẹo nhỏ từ một số thợ làm vườn lão làng: Hãy dùng đất lấy từ đúng khu vườn bạn sẽ mang cây ra trồng, như thế cây sẽ quen với loại đất mà nó sẽ sinh trưởng, và việc đem cây ra trồng trong vườn sẽ không gây ra "sốc" cho cây con. Làm như thế cũng giúp tạo ra một vòng khép kín cho đất trồng của bạn: bạn không cần phải mua thêm đất hay mang thêm nguyên liệu từ bên ngoài vào, tránh được rủi ro vô tình rước một số loại sâu bệnh vào vườn nhà.
Chúc các bạn gieo hạt thành công. Happy gardening!
